Sınıfta iyilikten söz ediyorduk öğrencilerimizle.

Altı-yedi yaşlarında hepsi.

Hepsinin bir iyilik tarifi var tabi.

“Siz iyi çocuklar mısınız?” dedim birden.

Önce şaşırdılar. Sonra hep bir ağızdan:

“Eeeveeet!” dediler koro halinde.

“Nereden belli sizin iyi çocuklar olduğunuz?

Hangi hareketlerinizden mesela?”

Kaldılar öylece!..

Muhtemelen kendilerini “iyi yapacak” kriterleri belirleyemediler.  

Sıraların altına bükülüp atılmış kağıtları gösterdim:

“Bu kağıtları sıraların altına atan bir çocuk: ‘Ben iyi bir çocuğum.’ diyebilir mi?”

Şaşkınlık hepsinin yüzünde…

“Ya sıraların gözüne o yiyecek atıklarını bırakanlar? Bırakıp da evlerine gidenler?”

Hepsinin kafaları sıraların gözlerine doğru eğildi. Biraz korkak, biraz da utangaçlıkla.

“Sınıfta hiç gereği yokken yanan lambaları söndürmeyen öğrenciler peki? Onlar iyi çocuklar olabilirler mi?”

Yine sessizlik!

“Ya o lâmbaları gereksiz yere yakan ÖĞRETMEN?

O diyebilir mi ‘ben iyi bir vatandaşım?’ diye…”

“Haaaayııııır!..”

“Diyemeeeeez!..”

……

Bu sefer ben de sessizlik!..

***

Peki biz kendimize sorsak, “Ben iyi bir insan mıyım?” diye.

Yani biz yetişkinler…

büyükler… babalar… anneler… ablalar… ağabeyler… vs.

“Hayır, ben iyi bir insan değilim!.” diyecek kaç cesaretli yürek çıkar?

Sahi nedir biz büyükleri “iyi yapan” şey?

Meselâ kaldırıma, kaldırımın tam da bitimine aracını park eden, ya da yaya geçitlerinde yayaya yol vermeyen sürücü “Ben iyi bir insanım, ahlâklıyım!” diyebilir mi?

Ya elinde son yudumunu içip boşalttığı pet şişeyi sokağa atan liseli gencimiz?

Ya hemen önlerine tükürenler!..

Günün/gündüzün orta yerinde içeri girer girmez camîlerin, resmi dairelerin, okulların ışıklarını yakanlar…

imamlar… daire amirler… memurlar… öğretmenler…

yaktığı ışığın parasını “kendileri ödemeyenler” yani!..

Belediyenin tüm ikazlarına rağmen daha sabah saatlerinde sokağın çöp tankları dolduran anne-babalar!..

Ya komşularının üzerine silkelenenler…

Peki, kamu adına işe alımlarda liyakati değil de siyaseti önceleyen idareci ya da yetkili, iyi insan mıdır meselâ?..

Ya da ahlâklı…

***

İyilik, kötülükten kurtulma halidir.

“öteki”ne yapılandır…

karşıdakine…

karşımızdakine…

insana…

Başkası yararına, başkasının iyiliği, mutluluğu için kendinden vazgeçebilmektir iyilik.

kendinden…

rahatından…

çıkarından… 

ideolojisinden…

ve dahi iktidarından…