Aynı zaman diliminde yaşayanlardır "çağdaş"lar...

Çağdaş olanlar...

Çağdaşlıktan söz edebilmek için aynı zaman diliminde yaşayan en az iki kişiye ihtiyaç var. O nedenle tek kişinin "çağdaşlığı"ndan söz edilemez. 

Kışkırtıcı olacağını bilerek söylüyorum. Böyle bakıldığında Atatürk'le Hitler "çağdaş"tır.

Hatta Sultan Vahdettin'le Atatürk.

Sonradan aralarının açılmasına rağmen Kâzım Karabekir'le Atatürk çağdaştır.

Bir kışkırtıcı cümle daha söyleyeyim:

Aynı zamanı paylaşmaları, aynı zamanda zuhur etmeleri nedeniyle dekolteyle tesettür çağdaştır. 

Mini etekle türban da...

Ve sosyalizmle faşizm de çağdaştır. 

Çağdaş olanların "aynı" olmaları gerekmiyor yani.

Çağdaşlık, zıtlıkları da içinde barındıran zamansal bir kavram.

***

Aslında biz "çağdaşlığı" modernliğin yerine kullandık.

Modernlik, "zaman"da ya da "çağ"da ortaya çıkan yeni paradigmalardır.  

Hayatın yeniden kavranması...

yeniden üretilmesi...

yeniden yorumlanması...

Hayata yeni anlamların yüklenmesi...

Yeni yaşam tarzlarının, yaşam biçimlerinin keşfedilmesi vs. 

Olumlu ya da olumsuz...

***
Avrupa kendi modernliğini üretti.

Kendine has modernliği.

Üretilen bu modernliğin gerisinde bizatihi toplumun kendisi vardı.

Toplumun bunalımları...

Sınıf ve  mezhep çatışmaları...

Sanayileşme... 

vs. vs.

Yani toplumların devletleri dönüştürmesi söz konusu Batı'da... 

Biz de ise modernleşme bir devlet projesi olarak ortaya çıktı...

Bir "seçkinler" hareketi olarak...

Emredici ve buyurgan...

Halkı küçümseyici...

Ve geleneklerini...

Geçmişini de...

***

Bizim modernleşme çabamız, bir kendinden memnun olmama haline tekabül eder.

Bir kendini beğenmeme.

Bir kendinden, kendi olmaktan utanma haline.

Biz modernliği Batı'nın kurumlarını bu topraklara taşıyarak sağlayacağımızı "sandık." 

Batı, "modern" olandı.

"Modernleşme" ise "modern" olana "benzeme çabası...

Bir kendinden geçiştir söz konusu olan...

Kendinden geçiş!..

Bir başkasına benzeyiş!..

***

Shakespeare (1564–1616) Batı'nın "geçmişidir.

Batı'nın klâsiği...

Shakespeare okumayana "aydın" denmez Batı'da...

Ya da entelektüel...

Ama Shakespeare okuyan kimseye muhafazakâr da denmez...

Bach dinleyene de...

Gothe (1749-1832) okuyana da muhafazakâr denmez.

Asla.

Batı, modernliğini aynı zamanda bu "geçmiş değerler"i üzerinden de üretilmiştir..
 
*** 
Fuzûli de (1480-1556) bizim geçmişimizdir.

Klasiğimiz...

Bakî de (1526-1600) öyle.

Ve daha niceleri...

Ama bizim "Batıcı"larımız Fuzili'yi bilmez...

Bakî'yi de...

Yani "geçmiş"i...

Yani geleneği...

Bilmez değil...

Bilmek istemez...

Zira Fuzûli okumak bir muhafazakârlık göstergesidir. 

İbni Rüşd’ü, Erzurumlu İbrahim Hakkı’yı, Ali Şeriati’yi, İbni Arabi’yi okumak da…

Dede Efendi ve Itri'yi dinlemek de.

Çünkü geçmiş, gericiliğe tekabül eder!

***
Batı rönesansı (aydınlanma), "geçmiş"le "şimdi"nin sentezlenmesinden neşet etmiştir.  

"Geçmiş"le "şimdi" sentezi üzerinde bir gelecek tasavvurunun sonucudur Batı modernliği.

***

Ve bizim modernleşmemiz, batının kendi tecrübelerinden ürettiği modernliği kopyalamak şeklinde olmuştur.

Ve tam da bu nedenle başarılı olamamıştır.

Çünkü bünyeye uymamıştır...

Zihinsel kodlarımıza oturmamıştır...

Kültürel kodlarımızla örtüşmemiştir...